Türkiye'de Sikke Basım Tarihine Genel Bakış ve NumisTR Projesinin Tarihsel Kapsamı

Türkiye coğrafyasının, dünya tarihinde sikkenin icat edildiği ve hızla yayıldığı bir merkez niteliğindedir. Tarihteki ilk madeni paranın M.Ö. 7. yüzyılda Batı Anadolu'da Lidyalılar tarafından basıldığı bilinmektedir. Bu ilk sikkeler, "elektrum" adı verilen, doğal bir altın ve gümüş alaşımından yapılmıştır. Lidyalıların, alaşım oranını %55 altın ve %45 gümüş olarak sabitleyerek doğal elektruma ek gümüş ve bakır katması, bu paranın daha dayanıklı olmasını sağlamıştır. Bu paraların en önemli özelliği, üzerlerinde Lidyalıların sembolü olan aslan ve boğa figürlerinin yer alması ve bu resmi devlet damgasının, sikkenin değerinin devlet tarafından garanti edildiğini göstermesidir. Bu standardizasyon, sikkelerin güvenilir bir değişim aracı olarak kabul edilmesini sağlamış, paranın bir devlet sembolü olarak kurumsallaşmasının önünü açmıştır. Sikkenin bu şekilde icadı, İyonya'daki komşu şehir devletlerinin bu modeli taklit ederek kendi sikkelerini basmasına yol açmıştır. Bu durum, NumisTR'nin temelini oluşturan numizmatik geleneğin bölgedeki hızlı yayılımını ve derin etkisini gözler önüne sermektedir.

M.Ö. 333'te Büyük İskender'in Anadolu'yu fethetmesiyle başlayan Helenistik dönem, bölgedeki numizmatik çeşitliliği artırmıştır. Ardından gelen Roma İmparatorluğu hâkimiyeti ve M.S. 11. yüzyıl sonlarında Türklerin Anadolu'ya gelişiyle bu zenginlik devam etmiştir. 

Günümüzde Burdur Arkeoloji Müzesi, Neolitik çağdan Bizans ve Osmanlı dönemlerine uzanan, 29.765'i sikke olmak üzere toplam 52.941 taşınır kültürel varlığı barındırmaktadır. Bu koleksiyon, özellikle Kremna, Sagalassos ve Kibyra gibi Burdur çevresindeki antik kentlerden elde edilen eserlerle zenginleşmiştir. Burdur Arkeoloji Müzesi NumisTR veritabanındaki birçok sikkeye dair çok sayıda örneğe ev sahipliği yapmaktadır. Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul'da dünyanın ilk büyük darphanesi kurulmuştur.

Numistr, Anadolu'nun zengin nümismatik mirasını dijital ortama taşıyarak, bu alandaki verileri koleksiyonerler, akademisyenler ve tarih meraklıları için erişilebilir kılmayı hedefleyen bir dijital arşiv projesidir. Amacımız, antik sikkeler üzerinden Anadolu'nun tarihini, sanatını ve ekonomisini keşfetmek isteyen herkes için kapsamlı ve güvenilir bir kaynak sunmaktır.

Teknik Altyapı ve Tecrübe

Numistr, AE Telekom Bilgi Teknolojileri Yazılım ve Ticaret A.Ş. tarafından geliştirilmektedir. AE Telekom, sunucu barındırma, bulut bilişim ve özel yazılım geliştirme alanlarında tecrübeye sahiptir. Projelerimizde benimsediğimiz AR-GE odaklı yaklaşım, standart çözümlerin ötesinde, ihtiyaca yönelik sistemler tasarlamamızı sağlamaktadır.

AE Telekom'un büyük ölçekli veri yönetimi ve performanslı yazılım geliştirme alanlarındaki birikimi Numistr platformunun sağlam ve güvenilir temeller üzerine inşa edildiğinin güvencesidir.